Boe

De kunstwereld spreekt niet vaak met één stem. Iedereen wil zijn eigen subsidie veiligstellen, niemand wil de bevriende overheden voor het hoofd stoten en uiteindelijk houdt men de artistieke geheimen graag zo lang mogelijk binnenskamers, totdat een uitvoering, tentoonstelling of voorstelling de aanleiding vormt om ermee naar buiten te komen. Dit is niet onbegrijpelijk, maar soms wel jammer. Want niet alleen kunnen kunstenaars veel van elkaar leren, elkaar verrijken, maar het cliché samen sta je sterker is ook in de kunstwereld waar. Hoe mooi was het dan ook dat er zaterdag om 16:00 uur één stem te horen was uit alle hoeken van de kunstwereld en in alle (uit-)hoeken van Nederland. Een schreeuw. Een behoorlijk artistiek verantwoorde en mooie schreeuw. Maar toch zeker wel een schreeuw, en hard ook. Meer dan dat was het niet, misschien te eenvoudig, maar in elk geval duidelijk. Er werd voor één keer niet gewezen naar andere kostenplaatsen waarop niet gekort wordt (defensie, voetbalkaartjes, politie enz.), geen onderscheid gemaakt tussen links en rechts; er was gewoon een hele grote groep kunstliefhebbers, die wilde laten horen dat, bezuinigingen of niet, er best met wat meer liefde en aandacht vanuit de politiek naar de kunst gekeken mag worden.
En toen was daar Frits Bolkestein. Even groeide mijn hart een klein beetje. Wat dapper, een VVD-er in links Amsterdam, die ging bewijzen dat liefde voor kunst de politiek overstijgt. Heel even maar. Totdat hij zich genoodzaakt zag (waarom?) om zijn steun voor het kabinet uit te spreken en om, als enige op het Ajaxbordes die middag, te zeggen waar het geld dat niet bij de kunsten weg mocht, dan wel vandaan moest komen. Dat ontwikkelingshulp het volgens Bolkestein moest ontgelden was heel jammer, dat was een groot deel van de demonstranten het met elkaar eens en ik ook. Maar dat is niet waarom ik iets deed dat me had voorgenomen niet te doen. Dat op een middag, waarop uit vele kelen dezelfde boodschap klonk: wij houden van cultuur en willen dat die liefde door Den Haag begrepen en gerespecteerd word, één man het toch nodig vond om te polariseren, om te politiseren, om een eensgezinde boodschap te veranderen in een discussiepunt, dat is waarom ik ‘boe’ heb geroepen. Even pathetisch als dit stukje, dat snap ik best. Maar ik moest het toch even kwijt. BOE.

Piepende wielen

Kijk, wat ik denk is dat Wilders kunst helemaal niet zo belangrijk vindt. De PVV wuift elk belang van kunst weg en haalt het dan zonder een traan te laten van de begroting af. Maar de bezuinigingen die dat oplevert zijn nihil. Voor Geert Wilders is kunst helemaal geen belangrijk punt, het was gewoon makkelijk om te schrappen, makkelijk weg te zetten als elitair en nutteloos. Maar ik denk dat van alle punten die Wilders op de agenda heeft, kunst (of het kortwieken daarvan) voor hem veruit het minst belangrijk is.
En daar zit hem volgens mij onze kans. Rutte heeft zichzelf al buitengewoon impopulair gemaakt door zich zo laatdunkend over kunst uit te laten, VVD-ers zijn voor een groot deel kunstliefhebbers en VVD is altijd een partij geweest die de kunsten hoog in het vaandel had. Wilders vindt kunst volstrekt onbelangrijk en besteedt er het liefst zo weinig mogelijk tijd aan. Het CDA hoor ik nauwelijks over de kwestie, dus het zal wel geen speerpunt zijn. Ik denk dus dat als wel maar hard genoeg zeuren, dat er dan wel iemand gaat zeggen: laten we die mensen maar gewoon hun zin geven, het is een kleine moeite, kost ons heel weinig geld, niemand zal het ons kwalijk nemen en het scheelt ons een hoop gedoe. Daarom ga ik zaterdag maar eens protesteren. Zoveel mogelijk lawaai maken om te laten zien dat er genoeg mensen zijn die kunst wél belangrijk vinden. In het Engels is er een mooi spreekwoord voor: a squeaky wheel gets the grease, wie piept krijgt extra aandacht. Of steun. Of geld. Dat lijkt me een mooi uitgangspunt, dus ik begin alvast met inschreeuwen.
Tot zaterdag, 16:00 uur, waar dan ook.
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAARGH!!!!

Thuiswerkdag

'Lief! Er wordt aangebeld...' Eigenlijk was ik al wakker, en lief nog niet, maar ik vindt opstaan om open te doen voor onverwachte gasten een mannentaak. Sterker nog, het is een van de enige taken die ik typisch een mannentaak vindt. Al was het maar omdat vriendlief gewoon in zijn onderbroek naar de deur kan lopen en ik niet. Vind ik.
Grommend trok vriendlief een joggingbroek aan en liep naar de deur om open te doen voor de schilder, die voor de buren kwam. Waarom hij bij ons aanbelde wist hij zelf ook niet. Voelde vertrouwd denk ik, want hij was vorige week nog bij ons aan het werk.
'Je hebt een stukkie overgeslagen laatst', zei vriendlief in vloeiend schilders. 'Kom ik straks nog effies langs' was het antwoord. Vriendlief kroop terug het bed in en viel meteen weer in slaap.
'Lief! Er wordt geklopt...' Ik was nog steeds wakker, maar ook opendoen voor schilders is een mannentaak, als ik mijn pyama nog aanheb tenminste. Bovendien spreekt hij schilders en ik niet. Tijdens het schilderen voerden ze een aangenaam gesprekje. Vriendlief vertelde dat we allebei een thuiswerkdagje hadden, een ongekende luxe, zo samen. Stiekem een beetje uitslapen en dan allebei met een kopje thee aan het werk in de huiskamer. De schilder moest erom lachen, een thuiswerkdag, toe maar. 'Die heb jij natuurlijk niet, thuiswerkdagen', stelde vriendlief vast. Nee, zei de schilder, die had 'ie niet. Nou ja, hij kon natuurlijk wel een dagje thuis gaan klussen, maar daar werd 'ie dan niet voor betaald. Hij moest er zelf heel hard om lachen. Maar ik werd er om een of andere reden een beetje treurig van.

Hobbyisme

Een goede geuzennaam is nooit weg, laat ik dat voorop stellen. Het niet alleen accepteren, maar zelfs adopteren van een spotnaam getuigd van gevoel voor humor, een vermogen tot zelfrelativering, maar ook van zelfverzekerdheid: noem me wat je wil, pijn doet het toch niet. Ik word zelf nog wel eens Wiki genoemd. Echt niet alleen maar waarderend omdat ik zoveel triviale kennis meedraag, maar waarschijnlijk vooral spottend, omdat ik alles altijd beter weet. Een naam die ik met liefde voor mezelf gebruik om aan te geven dat ik me bewust ben van dat gebrek, maar er ook een zeker gevoel van trots voor koester. Bovendien haal je met het aannemen van een geuzennaam de angel uit de belediging. Als je de belediging lachend beaamt, kan degene die de belediging bedacht wat nieuws gaan bedenken, of (en dat gebeurt vaker) in een hoekje gaan zitten mokken.

Ik wil alleen héél graag dat niemand meer de term Linkse Hobby's bezigt. Ik val niet over het hobbygedeelte, een geuzennaam behoort nu eenmaal bagatelliserend, denigrerend en ironisch te zijn. Het linkse gedeelte, daar zit hem wat mij betreft het probleem. Kijk, kunst is natuurlijk geen hobby, maar het bekt wel lekker en lekker veel mensen kunnen er boos om worden, dat is fijn. Links is echter alleen een scheldwoord voor mensen die niet links zijn. Wij, linkse rakkers, zien geen kwaad in het predicaat links. Maar denk eens aan alle CDA- en (vooral) VVD-stemmende kunstliefhebbers. Dat zijn er niet alleen heel veel, ze zijn ook (invloed-)rijk en daarom buitengewoon belangrijk voor de kunsten. Niet alleen worden zij liever niet links genoemd en dat is nog heel vriendelijk uitgedrukt, ze kunnen de term ook niet meer als geuzennaam adopteren, omdat sociaaldemocratische kunstliefhebbers de term links al zonder enige ironie hebben omarmd. Wat wij dus doen door vrolijk bij elke demonstratie 'handen af van onze linkse hobby's' te roepen, is een heel belangrijk deel van kunstminnend Nederland vervreemden van de goede zaak. Welke zichzelf respecterende VVD-stemmende operabezoeker kan zich met goed fatsoen laten zien in een groep slechtriekende, krakende, bleekselderijvreters? (En nu niet meteen op de achterste benen gaan staan, vegetarische vrienden, adopteer het maar als geuzennaam.)

Noem mij Wiki, een zestiende-eeuwse Nederlandse strijder een schooier (Geus) en kunst een hobby, in godsnaam, maar laat bij kunst de politieke kleur vooral weg, zodat we ons eensgezind met man en macht kunnen scharen achter de veelkleurige vlag van de kunsten. Handen af van onze hobby!